Khai vấn là gì? Trao quyền cho người cần hỗ trợ để tự học có định hướng-> phát triển bản thân, cải thiện hiệu suất công việc

12 khía cạnh khai vấn: thuật ngữ, lịch sử, mục tiêu và lợi ích, nguyên tắc cơ bản, mối quan hệ trong khai vấn, kỹ thuật, đối tượng và lĩnh vực, mối liên hệ với các loại hình tương tự, trình độ chuyên môn, cấp độ thực hiện, quan điểm văn hóa, kinh nghiệm cá nhân.

Cấp độ khai vấn: đồng cấp, bản thân-> 1:1 -> quản lý khai vấn cấp dưới trực tiếp -> khai vấn lãnh đạo -> khai vấn văn hóa doanh nghiệp, văn hóa quản lý

Yếu tố cốt lõi để khai vấn hiệu quả: trách nhiệm, tự tin, không đổ lỗi, tập trung vào giải pháp, thách thức, hành động, tin tưởng, nhận thức.

Mô hình GROW: 

• G – Gold – xác định mục tiêu cuối cùng ( bạn muốn gì)
• R – Reality – xác định thực trạng hiện tại ( chuyện gì đang xảy ra)
• O – Options – tìm giải pháp và lựa chọn giải pháp ( bạn có thể làm gì)
• W – Will – cam kết hành động/ triển khai giải pháp ( Bạn sẽ làm gì)

Coach = quy trình: kiểm soát thời gian, đảm bảo coachee đặt ra mục tiêu, tập trung, duy trì nó

Nội dung = khách hàng:  chọn chủ đề, đặt ra mục tiêu, hành động cụ thể, quyết định khung thời gian

Kỹ năng cần thiết: 

• Lắng nghe ( 5 cấp độ): ngắt lời – cướp lời – đưa ra lời khuyên – chú ý lắng nghe – chủ động lắng nghe
• Đặt câu hỏi – làm rõ: lặp lại ý bằng từ ngữ khác, tóm tắt ý tưởng, lặp lại chính xác

Thiết lập mục tiêu ( thường dùng SMART – nhưng mô hình này hiệu quả khi dùng đặt mục tiêu cho người khác) -> mô hình mục tiêu EXACT

• E – xplicit: rõ ràng
• X – Citing: hứng thú
• A – ssessable: có thể đánh giá
• C – hallenging: thách thức
• Time Framed: Khung thời gian

Lên kế hoạch hành động: cụ thể, duy nhất một trọng tâm, bước đầu tiên, gỡ rối bằng câu hỏi bằng mục tiêu và hiện tại, đưa ra kiến nghị 10%

Kết hợp: Khai vấn, tham vấn, cố vấn, tư vấn, tâm lý trị liệu

Mô hình khai vấn trong tổ chức ( OCF)

• Xây dựng đề án: lập hồ sơ khách hàng một cách toàn diện, liệt kê những thách thức chính, đạt cam kết
• Giữ được độ tập trung của khách hàng: duy trì động lực, xác định các bên liên quan, xác nhận lại động lực kinh doanh
• Tạo sự liên kết: công bố mục tiêu, đặt ra tiêu chí phối hợp, gộp coach và coachee thành nhóm phù hợp
• Ký kết hợp đồng: mục tiêu và kết quả, các thỏa thuận, các cam kết
• Mang lại thành công: xây dựng sự tự tin, khuyến khích phản hồi, đo lường giá trị

Mô hình giải mã: dùng động từ -> ý bạn là gì, so sánh -> ai, cái gì, nhiều ít, tốt xấu, hơn ai, cái gì , nhận định chung chung -> điều đó có đúng khônh, tự giới hạn mình -> điều gì đáng lẽ đã xảy ra nếu bạn đã làm/ đã không làm, dùng danh từ đại từ -> ý bạn là gì, ý bạn là ai.

Cấu trúc vấn đề: trạng thái hiện tại – rào cản- trang thái mong muốn trong tương lai

Giải quyết vấn đề: công việc mới: vai trò, triển vọng, phạm vi khối lượng, địa điểm, gia đình, thời điểm

Bộ thẻ những khía cạnh cuộc sống: gia đình, sức khỏe, thời gian rỗi, sự nghiệp, tầm nhìn, mối quan hệ, tài chính, sự phát triển, hiệu suất

Dựa trên nhiều góc nhìn: bản thân, người quan sát, người khác

10 câu hỏi dẫn lối coachee:

• Mục đích trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn là gì
• Chủ đề xứng đáng nhất để tập trung là gì
• Khi bạn rời khỏi buổi này, kết quả nào là giá trị nhất với bạn
• Tình trạng hiện tại của bạn ra sao
• Bạn có thể làm gì
• Nếu có khả năng làm bất kỳ điều gì, bạn sẽ muốn làm gì
• Nếu bạn chỉ có thể lựa chọn một phương án mà bạn tin rằng sẽ đem lại giá trị nhất, đó sẽ là gì
• Lựa chọn này của bạn sẽ kéo theo tương lai gì
• Cụ thể thì bạn sẽ làm gì, vào lúc nào
• Đây có phải một cách sử dụng thời gian hiệu quả

Khai vấn tập trung vào giải pháp:

cốt lõi: mục tiêu là đối tượng cần tập trung, thoát lý vấn đề -> học cách tự định hương và kiểm soát: mục tiêu -> kết hoạch-> hành động-> giám sát -> đánh giá. Hiệu quả khi: tin tưởng, tạo cảm xúc thúc đẩy, tinh tế và khéo léo.Công cụ ký thuât: ma trận hỏi nói – tại sao, làm thế nào. – thay đổi góc nhìn, thay đổi cách làm. Thảo thuận khai vấn: hỏi chứ ko phải đưa ra giải pháp. Kỹ thuật con lắc: coachee trình bày vấn đề -> giải pháp -> vấn đề – giải pháp.

10 câu hỏi: 

• nếu khai vấn mang lại hiệu quả, bạn nghĩ mình sẽ khác gì với bây giờ
• Làm thế nào người khác có thể xác định quá trình khai vấn của chúng ta thành công
• Bạn muốn đạt được điều gì sau buổi khai vấn
• Bạn thực sự thích làm gì
• Chúng ta cần tập trung x hay y
• Bạn những mang những thế mạnh nào của bản thân đến buổi khai vấn này
• Bạn thực sự cam kết làm những gì
• Theo thang 1-10 bạn tự tin bao nhiêu để thực hiện điều này
• Làm thế nào để bạn theo dõi kết quả của mình
• Hãy chia sẻ thêm với tôi về điều đó

Khai vấn nhận thức hành vi:

tự soi chiếu bản thân, nhận ra lối mòn trong tư duy -> con đường đến với thay đổi cảm xúc là thông qua thay đổi nhận thức và hành vi. Mô hình ABCDE: A ( khách quan coach – chủ quan coachee): kích hoạt sự kiện -> B ( những niềm tin tự giới hạn/ công kích mình) -> C ( hậu quả: cảm xúc, hành vi, thể chất, mối quan hệ, nhận thức) -> D ( tự vấn những ý nghĩa công kích mình: có bắt buộc không, có cực đoạn không, có hợp lý không, có thực tế không, có hữu ích không) -> E ( cái nhìn mới: thích nghi, thông cảm, cân bằng, tự lực, nâng cao hiệu suất). Phù hợp ai quan tâm khám khá, kiểm tra, thay đổi, tư duy cũ. Kỹ thuật: mô hình ABCDE -> kết nối chuối suy luận. Biến dạng nhận thức thường gặp: Tư duy tất cả hoặc không là gì cả – khái quát thái quá – bộ lọc tiêu cực – nghĩ về điều tồi tệ chưa chắc xảy ra – áp đặt người khác- ảo tượng về sự công bằng – cầu toàn -> chấp nhận bản thân -> phân công nhiệm vụ -> ba sự thật khiến bạn bất ngờ: cảm thấy gần đúng với những gì bạn nghĩ, niềm tin rất vô lý nhưng vẫn tin theo chúng, thoát khỏi ý nghĩ tiêu cực là chuyển hướng suy nghĩ.

10 câu hỏi: 

• Những suy nghĩ nào xuất hiện trong tâm trí bạn
• Điều gì ngăn cản bạn hành động cụ thể
• Tổn thất và lợi ích ngắn hạn cũng như dài hạn của thay đổi là gì
• Bạn muốn đạt được mục tiêu nào, hãy mô ta chúng một cách cụ thể
• Sẽ ra sao nếu bạn phạm sai lầm hay thất bại
• Bạn sẽ đưa ra lời khuyên gì cho người đang suy nghĩ giống bạn
• Những bước đi cụ thể đầu tiên để đạt mục tiêu
• Làm thế nào biết mình có tiến triển trong việc đạt được mục tiêu
• Tư tưởng, kỹ năng có giá trị nhất khi nhận được khai vấn
• Khi đóng vai trò là người khai vấn của chính mình, bạn sẽ duy trì và cũng cố những lợi ích thu được từ khai vấn ra sao

Khai vấn ngôn ngữ lập trình tư duy:

nghiên cứu và sao chép sự xuất sắc và cấu trúc của trải nghiệm chủ quan -> mô hình hóa là cách thức áp dụng NLP -> bốn trụ cột: khả năng thiết lập và duy trì mối quan hệ, định hướng kết quả, nâng cao sự nhạy bén giác quan và nâng cao tính linh hoạt trong hành vi -> hiệu quá nhất khi coachee mơ hồ về việc mình muốn gì và làm thế nào để đạt mình muốn. Kỹ thuật: Tâm thế “ giải vờ ở tâm thế đó” -> các cấp độ của vấn đề: 1. môi trường 2. hành vi. 3. khả năng. 4. Niềm tin và giá trị. 5. Bản sắc. 6. Vượt ra ngoài bản sắc. Mô hình mete: Xóa bỏ thông tin trong câu nói, khái quát hóa, bóp méo, xuyên tạc. Chương trình meta: thoát ly, hướng về phái trước.

10 câu hỏi:

• Bạn muốn gì
• Làm thế nào để bạn biết đã đạt được mục đích
• Coachee đang giả định điều gì
• Những nguồn lực nào là cần thiết: trang thái hiện tại + nguồn lực = trạng thái mong muốn
• Bạn hiện giờ ra sao
• Kết cấu của chủ nghiệm chủ quan này là gfi
• Thế nào là một trạng thái nội tâm và trạng thái thể chất phù hợp
• Những thay đổi mà bạn tạo ra kéo theo điều gì: cochee và chính mình, coachee và tổ chức, coachee và người khác
• Vấn đề bạn đang đối phó có mặt tốt nào không
• Bạn nên làm điều đó như thế nào

Khai vấn siêu nhiên:

tìm mục đích, ý nghĩa cuộc sống -> kỹ thuật: mô hình quả trứng, nhân cách phụ, sự không đồng nhất với cái tôi: ý thức, ý chí, tự quản lý, tự định hướng, lựa chọn, không bị bóp méo, không bị giới hạn, có cá tính, bản sắc, không phán xét, tĩnh lặng, kiên định, liên tục -> truy vấn tích cực: triết lý chiếc cốc vơi nửa – . Sức mạnh trí tưởng tượng: gợi mở: rút ra từ vô thức hình ảnh, biểu tượng, chỉ dẫn: Hình ảnh nguyên mẫu

10 câu hỏi:

• điều gì khiến trái tim của bạn hát lên, khía cạnh nào trong công việc khiến bạn thực sự say mê, điều gì mang lại cho bạn niềm vui
• nhân cách phụ này muốn gì, chúng cần gì, chúng mang lại những lợi ích hay món quà gì cho bạn
• Làm cách nào đẻ 2 nhân cách trong bạn có thể sống chung hay hợp tác với nhau
• Bạn thấy gì khi lùi lại và xem xét bức tranh tổng thể
• Hiện tại bạn muốn đi theo hướng nào và nó có thể phục vụ hành trình của bạn ra sao
• Điều này có ý nghĩa gì đối với bạn, với tổ chức và với xã hội của bạn
• Điều gì cần thay đổi ở đây và bạn đóng góp gì cho sự thay đổi này
• Những vấn đề này đang cố nói với bạn điều gì
• Hãy mô tả x bằng một hình ảnh hoặc ký hiệu
• Bức tranh toàn cảnh là gì

Khai vấn tích cực:

dựa trên mô hình truy vấn tích cực -> hướng tới điều đúng đắn-> mô hình khai vấn tích cực: khám phá ( quay về bên trong, tìm ra sức mạnh và khả năng của bản thân), Ước mơ ( hình dung về tiềm năng và tương lai của chính mình), thiết kế ( dịch chuyển sự chú ý và hành động để tạo ra tương lai đó), hiện tại ( nhìn thấy và sống trong giấc mơ ở hiện tại) -> chi phối bởi 5 nguyên tắc: người giải thích, tích cực, đồng thời, chuyển sự chú ý, dự đoán. -> chấp nhận một lập trường tích cực -> kết hợp nhuần nguyễn các nguyên tắc và công cụ -> phương pháp: sức mạnh của tầm nhìn ( nguyên tắc dự đoán), lăng kính công nhân ( người giải thích), nghệ thuật đặt câu hỏi ( đồng thời), xoay vòng ( chuyển sự chú ý), khẳng định chân thật ( tích cực).

Khai vấn tích hợp:

luồng 1,2: mối quan hệ khai vấn (luồng 1: xây dựng, luồng 2: duy trì) ( sự tự trọng, sự tôn trọng, sự đồng cảm, không phán xét, sự chân thành, không chiếm hữu), luồng 3: hành vi: hành vi và cách thức để hành vi phát triển, luồng 4: nhận thức có ý thức: điểm mặt chỉ tên những niềm tin và ý nghĩa phi lý, luồng 5: nhận thức vô thức, tầng 6: toàn diện. Công cụ và kỹ thuật: Luồng 1,2: đặt quy tắc cơ bản, tạo không gian dốc bầu tâm sự, mô hình GROW, SMART, luồng 4 nhận thức có ý thức: kỹ thuật tái cấu trúc quan điểm, góc nhìn, kỹ thuật hình dung, giao nhiệm vụ về nhà, quan sát ý nghĩ của mình, luồng 5: vô thức: kiểm tra nguyên nhân đằng sau tư duy, cảm nhận về hành vi, sử dụng bảng cân bằng: lợi ích của việc ở lại với hiện tại, cái giá của việc ở lại với hiện tại, lợi ích thay đổi, cái giá của việc thay đổi.

10 câu hỏi dẫn lối: 

• bạn muốn đạt được điều gì
• Chuyện gì đang xảy ra
• Bạn nghĩ sẽ có những phương án nào
• Hãy tóm tắt những gì dự đình làm và sẽ làm
• Sếp, người đồng nghiệp cố vấn nhìn nhận tình huống này thế nào
• Nhắm mắt lại và mô tả những gì sẽ xảy ra nếu mọi thứ diễn ra hoàn hảo
• Bạn sẽ làm gì trước khi chúng ta gặp lại vào buổi tiếp theo
• Kể tôi nghe về một lần nào đó trong quá khứ mà bạn có càm giác tương tự
• Những người khác như đối tác và gia đình của bạn sẽ chịu ảnh hưởng thay đổi như thế nào
• Bạn sẵn sàng tahy đổi đến mức nào trên thang điểm tư 0-10

Những vấn đề trong khai vấn: 

1. Liên văn hóa: sự đa dạng -> khung định hướng văn hóa -> 
2. Khai vấn toàn diện: : đánh giá, đặt mục tiêu ( phiếu điểm thành công), đưa ra quy trình
3. Khai vấn và căng thẳng: 
4. Khai vấn đội nhóm: 3 cấp độ: cá nhân, tập thể đội nhóm, tổ chức -> 3 lăng kính: mối quan hệ, động lực ( phát sinh từ các mqh), sự bức thiết của hoạt động kinh doanh, 6 nguyên tắc khai vấn đội nhóm: tạo không gian để làm việc, tạo cảm giác an toàn về cảm xúc tâm lý, tìm ra vấn đề, hiểu rõ vấn đề liên quan đến quyền lực, tạo ra và lồng ghép thói quen mới cải thiện mối quan hệ, hay vui vẻ-> hoạt động cốt lõi: thảo thuận hợp đồng rõ ràng, phản chiếu, phân lớp, điều chỉnh nhiệt độ, thực hành, nhìn lại toàn bộ quá trình

Đạo đức: dựa trên kết quả, tiêu chuẩn, trực giác, đức hạnh, 

Đánh giá chương trình khai vấn: chuẩn bị, phác họa quy trình, thực hiện, phân tích, bàn giao kết quả